In gesprek met Djuna Spreksel, medewerker van de Appel, gaat kunstenaar en performer Nina Glockner in op de rol van educatieprogramma's binnen culturele instellingen en artistieke processen, en interactieve performances als een middel om alternatieve uitingsvormen te creëren.

Hoofdstuk 2: Het lichaam als leraar met Nina Glockner (januari - mei 2023)

Voor het tweede hoofdstuk van Het lichaam als leraar werkte de Appel samen met de Kentalis Signis-school voor kinderen (3 – 12 jarige) met een taalontwikkelingsstoornis (TOS). Een taalontwikkelingsstoornis (TOS) is een neurocognitieve ontwikkelingsstoornis. Dit betekent dat de taal in de hersenen minder goed wordt verwerkt. Een kind met TOS heeft bijvoorbeeld grote moeite met praten of het begrijpen van taal. De taal- en spraakontwikkeling verloopt hierdoor anders dan bij leeftijdsgenoten.

De theaterdocent van Kentalis Signis, Judith de Klerk, gaf aan dat artistieke processen een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling van hun leerlingen. Het samenwerken met kunstenaars en de Appel biedt ruimte om via het creëren van speelomgevingen andere manieren van communiceren en visueel denken te verkennen. Zo kunnen de leerlingen zelf tot betekenisvolle ervaringen komen, waarin ze van elkaar leren. Door samen te spelen worden fantasie en samenwerking gestimuleerd. Leerlingen worden aangezet om zich andere werelden te verbeelden, waardoor ze bepaalde vaste categorieën en hiërarchieën kunnen loslaten, die vaak bepalen hoe we moeten communiceren. Vanuit het spel kunnen vriendschappen worden opgebouwd, en kan worden geëxperimenteerd met verschillende manieren om te communiceren en samen te leven.

De school zocht samen met David Smeulders, curator Educatie van de Appel, naar een kunstenaar. Zij gingen de samenwerking aan met kunstenaar Nina Glockner, wiens kunstpraktijk nauw aansluit bij de leefwereld van de kinderen en de uitdagingen voor de school. Glockner is geïnteresseerd in de (machts)verhoudingen tussen lichaam en taal, tussen leerling en leerkracht, tussen objecten en acties. Met haar kunstpraktijk wil Glockner een sociale speelomgeving creëren die bestaat uit het vormgeven van de dialogen tussen mensen, objecten en acties.

Tijdens de maanden maart, april en mei 2023 maakte Nina kennis met de school en spelenderwijs onderzochten de kinderen de verhoudingen tussen verschillende geometrische vormen, en hun eigen lichaam en omgeving. Door de vormen samen te brengen, maakten de leerlingen een zelfportret en nieuwe groepscomposities. Hierna gingen de leerlingen de vormen levensgroot uittekenen op papier. Door het vergroten en uitsnijden van de geometrische vormen, konden de leerlingen een nieuwe relatie opbouwen met (de maat en kleuren) van de geometrische vormen.

Deze relatie vertaalden ze in bewegingen en woorden. De objecten, kleuren, woorden en bewegingen werden op een speelse manier aan elkaar gekoppeld in een eigen gecreëerd spel. De collectie van objecten die uit deze sessies voortkwamen, werden tentoongesteld in de school. Overal waren nieuwe vormen, kleuren en maten te zien, wat een bijzonder groepsportret van de hele school maakte. Alles kwam samen in een dag vol presentaties waarbij we de leerlingen hun eigen, unieke manieren van communiceren lieten zien via beeld, performance, dans en geluid.