Stories of Belonging
Tentoonstelling en publiek programma
4 februari t/m 27 maart 2022
Stel je voor: Je bent op een plek waar je echt jezelf kan zijn. Je hoeft niet na te denken over hoe je je gedraagt, wat je draagt of over wat wel of niet kan. Je voelt je thuis.
Kun je ons meenemen naar een moment dat jij je echt thuis voelde?
–Fouad Lakbir
In 2017 werd Amsterdam Nieuw-West de nieuwe thuisbasis van de Appel. Samen met onze buren wilden we een thuis creëren en dat deden we door te beginnen met luisteren. We legden ons oor te luister in buurtcentra, in scholen, bij families en kunstenaars. Zo raakten we in gesprek over wat een thuis is, wanneer je je thuis voelt. De dialoog hierover deed ons groeien, net als een boom kregen we diepere wortels en sterkere takken.
Een van die dialogen die de afgelopen vijf jaar is gaan bloeien is die met het Comenius Lyceum in de Jacob Geelstraat in Amsterdam Nieuw-West. Door de jaren heen hebben we van elkaar geleerd en elkaar versterkt, samen hebben we verschillende kunstprojecten in de school vormgegeven, we toonden en maakten kunst samen, hoofdzakelijk in de school.
De klemtoon van deze projecten is steeds geweest om bepaalde vaardigheden, kennis en ervaringen die vaak onzichtbaar of ondergewaardeerd blijven, zichtbaar te maken. Samen met kunstenaars en via artistieke processen leerden we op andere manieren 'wijs' zijn, we zochten naar andere manieren om als mens te groeien en te bloeien, we lieten jongeren zelf bepalen welke verhalen ze belangrijk vonden.
Na een periode gewerkt te hebben op de school zelf, is nu het moment aangebroken dat Stories of Belonging een plek in de Appel krijgt. Met deze tentoonstelling maken we tijd en ruimte voor de verhalen van onze buurtbewoners in Amsterdam West, verhalen die onderzoeken waar wij ons samen thuis kunnen voelen. We luisteren naar jeugdherinneringen, naar muziek, denken na over de kleding die we dragen, en over onze relaties met vrienden, familie, de stad en de natuur. De zesendertig leerlingen en de betrokken kunstenaars hebben bestaande kunstwerken geselecteerd maar ook nieuw werk gemaakt voor deze tentoonstelling.
De leerlingen zijn allemaal bovenbouwleerlingen en bestaan uit twee groepen:
er is een groep vanuit keuzevak muziek en een groep vanuit handvaardigheid. De eerste groep richtte zich op beelden en objecten samen met kunstenaars Bonnie Ogilvie en Mehraneh Atashi. De andere groep vertrok vanuit geluiden, muziek en verhalen met Gershwin Bonevacia en Mark Nieuwenhuis. Samen zochten de leerlingen in het spanningsveld tussen collectieve en individuele ervaringen naar een ruimte waar we ons allemaal ‘thuis’ kunnen voelen.
Publieksprogramma
Van 1 februari tot 26 maart zijn we elke zaterdag aan de slag gegaan met zes van deze 36 leerlingen, namelijk Beyda, Donovan, Hajar, Oumaima, Safae en Yahya ondersteund door de kunstenaars Narges Mohammadi, Fouad Lakbir en curator David Smeulders. Samen vormden we het publieksprogramma-team en al de activiteiten vonden plaats in de tentoonstelling waarbij bezoekers vrijwillig konden aansluiten om mee te denken en te doen.
Stories of Belonging vertrok vanuit de leerlingen. Zij vertelden dat ze graag een plek wilden creëren om samen te komen met vrienden en familie waarin muziek, beelden, kleur, licht en huiselijke elementen samen komen. De basis voor deze plek hebben we gecreëerd bij de Appel. Tijdens het publieksprogramma van Stories of Belonging bouwen we hier op voort.
We hebben een ‘tree of life’ gemaakt, waarin het verleden, heden en toekomst centraal staan. Door het maken van de tree of life zijn we dichter naar elkaar toegegroeid, en leerden we elkaar kennen. We voegden steeds meer persoonlijke objecten toe aan de tentoonstelling zoals kussens, knuffels en gezelschapsspelletjes. Tijdens de sessies van het publieksprogramma hebben wij ideeën over wat het betekent om je ergens thuis te voelen uitgewisseld en opgeschreven. De ideeën kan je teruglezen op de ramen in de tentoonstelling.
Al snel ontdekten we iets belangrijks: door verhalen te delen en deze fysiek in de tentoonstelling aan te brengen voelen we ons thuis. Enkele van de nieuwe verhalen hebben we uitgewerkt tot audiofragmenten die je terug kan luisteren via de QR codes.
Wij willen onze bezoekers prikkelen en uitnodigen om ook hun verhalen te delen en toe te voegen aan de tentoonstelling. Daarom hebben we we samen een nieuw kunstwerk gemaakt, dat bestaat uit twee banken en een tafel. Een kunstwerk waarmee je naar elkaar kan luisteren, maar ook verhalen aan elkaar kunt vertellen. Een werk dat ruimte biedt aan herinneringen en onderbelichte geschiedenissen. Het kunstwerk is als een onbeschreven blad. We nodigen je graag uit om je verhaal te delen op het kunstwerk.Het zijn deze kennis en ervaringen waar het kunstwerk op gebouwd is.
De twee banken en een tafel geven steun aan de verhalen die we delen, de verhalen die nog ontbreken, ze omarmen je en doen ons denken aan een plek waar iedereen mag zijn. Een plek waar elk verhaal waarde heeft.