Waarden en ontwikkeling van het Curatorial Programme
In de afgelopen 27 jaar is het Curatorial Programme van de Appel geëvolueerd om waarden te omarmen die het onderscheiden van andere curatoriële onderwijs-initiatieven wereldwijd. Een van de prioriteiten van het programma is de volledige integratie in de kenmerkende driedelige institutionele structuur van de Appel: bestaande uit het het Archief, Curatorial Programme en de Educatie Initiatieven. Dit betekent dat deelnemers praktische ervaring opdoen, dat het om real-life inzet gaat en natuurlijk ook om uitbarstingen van puur plezier. Elke deelnemer krijgt toegang tot een sterk netwerk van diverse, visionaire en ervaren beoefenaars, bestaande uit onze alumni en adviseurs. We kiezen mensen die nieuwe manieren bedenken om tentoonstellingen te maken, gemeenschappen te koesteren en instellingen op te bouwen. De deelnemers werken samen in het vormen van het publieke programma van de Appel. Hierbij leren ze van elkaar en van de adviseurs en mentoren die ze onderweg ontmoeten. De verantwoordelijkheid voor het bepalen van een seizoen van de programmering van de Appel, is een unieke kans om na te denken over hoe (kunst) geschiedenis wordt gemaakt, bemiddeld en gearchiveerd.
Lumbung Praktijk: Een educatief programma voor collectieven, georganiseerd door de Appel, Sandberg Instituut en Gudskul
De 30e speciale editie verbreedt de reikwijdte door de samenwerking met het Sandberg Instituut en Gudskul. Met een rijk curriculum dat bedoeld is om direct inzicht te geven in de kosmologieën van collectieve praktijken, de vormgeving van lumbung in documenta vijftien, het werk van kunstenaars en de opbouw van lokaal verankerde instellingen, collectieven en gemeenschappen. Het zal de deelnemende collectieven instrumenten aanreiken die helpen bij het collaboratief cureren en de opbouw van alternatieve instellingen samen met hun ecosystemen en gemeenschappen.
Het 2024 CP zal zich ontvouwen door middel van een reeks workshops, sessies en collectief werk, aangevuld door intensieve locatiebezoeken en onderzoek. Hoewel het CP van de Appel bekend staat om formatieve internationale reizen, zijn we genoodzaakt om dit model te heroverwegen na de COVID-19 pandemie, in het licht van de milieucrisis en de bezorgdheid over culturele extractiedrang. In plaats daarvan zullen de deelnemers naar elkaars woonplaats reizen, naar de woonplaats van de deelnemers aan het Sandberg Instituut-programma en naar Gudskul in Jakarta, waar ze langere tijd zullen spenderen aan het leren kennen van elkaars praktijken en toewijdingen, en het vormen van duurzame relaties.
Gedurende de periode 2024-2025 krijgen de deelnemers volledige toegang tot de kenmerkende driedelige institutionele structuur van de Appel, bestaande uit het open, levendige archief, ons vrijdenkende, praktijkgerichte curatoriële programma en onze gemeenschapsgerichte onderwijsinitiatieven - die allemaal bijdragen aan het leer-ethos in onze programmering. Door collectieve studie en gedeelde verantwoordelijkheid geven ze vorm aan het DNA van ons experimentele instituut. De participanten nemen ook deel aan seminars en bijeenkomsten in het Sandberg Instituut en online met Gudskul, Jakarta. Ze vormen samen werkgroepen en ontwikkelen langetermijnprojecten. Aan het einde van het eerste jaar stellen ze gezamenlijk een project op dat voortvloeit uit hun onderzoek en praktijk. In 2025-2026 zullen de collectieven meer sporadisch bijeenkomen; online vanuit hun eigen locaties, waar ze zich richten op het realiseren van hun geplande projecten. In Juni 2026 organiseren ze collectief een oogstfestival (een optelsom van hun leerprocessen en voorzieningen voor de toekomst die vorm kunnen krijgen in tentoonstellingen, publieke programma's, optredens die hun ecosystemen uitnodigen).
Lumbung is een pre-koloniale plattelandspraktijk (en architectuur) waarin het dorp het overschot van de oogst opslaat voor het toekomstige welzijn van de gemeenschap. Het is de plek waar het overschot collectief wordt beheerd en gevierd. Tijdens documenta vijftien (2023) - een grootschalige tentoonstelling die sinds 1961 elke vijf jaar plaatsvindt in Kassel, Duitsland - introduceerde en beoefende kunstenaarscollectief ruangrupa, dat verantwoordelijk was voor de co-curatie van documenta, lumbung samen met andere artistieke en sociale collectieve praktijken. Na documenta vijftien heeft lumbung nieuwe definities opgedaan: een collectief van collectieven, een reeks zelfgeorganiseerde praktijken van de gemeentelijke ruimte wereldwijd, een sociaal discours over kunst die voortkomt uit interlokaal erfgoed, en een esthetische kwaliteit.
Het Curatorial Programme van de Appel is sinds haar oprichting een ruimte geweest voor curatoriële innovatie en experiment. Het programma is decennialang actueel en relevant gebleven door vooruitstrevende curatoriële praktijken te bevorderen.
In een tijd waarin ethische vragen over duurzaamheid en inclusie aan de orde worden gebracht, wordt het personage van de ‘stercurator met jetlag’ bevraagd. Daarnaast zijn de nauwe samenwerking met kunstenaars en de machtsdynamiek tussen curatoren en kunstenaars veelbesproken in kunst- en academische instellingen. In de komende editie van het programma zullen curatoren nauwer samenwerken met kunstenaars, en zullen ze samen leren hoe ze middelen, processen en besluitvorming kunnen delen. De focus zal liggen op het aangaan van duurzame relaties tussen de (curatoriële en kunstenaars-) collectieven en het plannen van hun duurzaamheid.