Every Act of Struggle: What happened to the Bravery?

Deze double bill in Filmtheater Kriterion vindt plaats in het kader van de huidige tentoonstelling en het onderzoeksproject van de Appel, Every Act of Struggle: Inclusion and Assembly. De tentoonstelling gaat over de manier waarop culturele instellingen in Nederland omgaan met vragen over historisch geweld en structurele onrechtvaardigheid in de context van hun koloniale geschiedenis. Kunstenaars gebruiken verschillende strategieën om er bij deze instellingen op aan te dringen deze kwesties aan te pakken, vaak door activisme te combineren met hun artistieke praktijk. Hoewel sommige acties deze zaken onder de publieke aandacht hebben gebracht, speelt een groot deel van het discours zich in de privésfeer af, waarbij veel instellingen een voorzichtige of vrijblijvende houding aannemen. Deze huidige dynamiek herinnert aan eerdere momenten in de geschiedenis, namelijk de debatten die ontstonden door de culturele boycot van Zuid-Afrika en de anti-apartheidsbeweging van de jaren 1960 tot 1980 in Nederland, toen culturele instellingen onder vergelijkbare druk kwamen te staan om kritisch na te denken over hun eigen rol. In dit filmprogramma stellen we onszelf de vraag: wat is er gebeurd met de dapperheid?

The Anabasis of May and Fusako Shigenobu, Masao Adachi, and 27 Years without Images (2011) van Éric Baudelaire
Taal: Engels, Japans, Frans / Ondertiteling: Engels

Wie zijn May en Fusako Shigenobu? Fusako – leider van een extremistische linkse factie, het Japanse Rode Leger, betrokken bij een aantal terroristische operaties – leeft al bijna 30 jaar ondergedoken in Beiroet. May, haar dochter, geboren in Libanon, ontdekte Japan pas op 27-jarige leeftijd, na de arrestatie van haar moeder in 2000. En Masao Adachi? Een scenarioschrijver en radicaal activist-filmmaker, toegewijd aan de gewapende strijd en de Palestijnse strijd, die ook tientallen jaren ondergedoken zat in Libanon voordat hij naar zijn geboorteland werd teruggestuurd. In zijn jaren als filmregisseur was hij een van de aanstichters van een 'landschapstheorie' – fûkeiron: door landschappen te filmen wilde Adachi de onderdrukkende structuren blootleggen die het politieke systeem in stand houden. Anabasis? De naam die sinds Xenophon wordt gegeven aan omzwervingen, kronkelige reizen naar huis. Het is dit ingewikkelde, duistere en spannende verhaal dat Éric Baudelaire iin documentairevorm heeft willen vertellen. Gefilmd op Super 8-mm en in de stijl van fûkeiron worden hedendaagse panorama's van Tokio en Beiroet vermengd met archiefbeelden, tv-fragmenten en filmfragmenten als achtergrond voor de stemmen en herinneringen van May en Adachi. Ze vertellen over het dagelijks leven, over het leven als een klein meisje in de schuilkelder, over ballingschap, politiek en cinema, en over de fascinerende raakvlakken daartussen. Dit alles vormt niet zozeer een onderzoek als wel een gefragmenteerde anamnese.

Dial H-I-S-T-O-R-Y (1997) van Johan Grimonprez
Taal: Engels / Geen ondertiteling

Vietnamveteraan Raffaele Minichiello ging de geschiedenis in als 's werelds eerste transatlantische vliegtuigkaper toen hij in 1969 een TWA-piloot onder schot dwong om van Californië naar Italië te vliegen. Tal van revolutionairen, avonturiers en terroristen hebben zijn voorbeeld gevolgd. Dial H-I-S-T-O-R-Y is een korte geschiedenis van vliegtuigkapingen, gemaakt door de Belgische kunstenaar Johan Gimonprez. De mix van nieuwsbeelden, sciencefictionfragmenten, found footage en homevideo's laat zien hoe Minichiello's navolgers steeds extremer werden en hun acties steeds dodelijker. Naast het terrorisme in het tijdperk voor 9/11 gaat de film misschien nog wel meer over de steeds grotere invloed van de massamedia. Het begint met een citaat uit de roman van Don DeLillo, waarin een schrijver in gesprek raakt met een terrorist. De schrijver stelt dat de vliegtuigkapers hem hebben verdrongen in zijn vermogen om invloed uit te oefenen. Gimonprez stelt op zijn beurt dat radio en tv het terrorisme hebben gekaapt. Ze hebben het veranderd in een spektakel, wat de regisseur benadrukt met de soundtrack vol vrolijke popmuziek. De film is verontrustend en intens – en in het licht van 9/11 zeker ook profetisch.

Tickets zijn binnenkort beschikbaar via Kriterion's website.