Het symposium is ter gelegenheid van de tentoonstelling Edgelanders: Amsterdam on Trial / Part III: The Witnesses. Met dit meerdelige project bouwen kunstenaars Ehsan Fardjadniya en Raul Balai aan materiaal voor een volkstribunaal tegen de stad Amsterdam met betrekking tot het recht op huisvesting voor ongedocumenteerden.

Tijdens het symposium stellen we samen een aantal vragen door de lenzen van verschillende projecten, waaronder Edgelanders: Als de staat niet handelt in overeenstemming met rechtvaardigheid en mensenrechten, waar zoeken wij (gedocumenteerden en ongedocumenteerden) dan rechtvaardigheid? Waarom handelt de staat niet in overeenstemming met de ingestelde rechtssystemen? En wat zijn de grenzen van het recht? Waar kunnen we terecht voor waarheidsvinding en verzoening? Hoe kunnen we de staat ter verantwoording roepen? Hoe kunnen volkstribunalen bredere sociale en politieke veranderingen teweegbrengen, inclusief beleidshervormingen, campagnes voor pleitbezorging en mobilisatie van de bevolking? Hoe kunnen we de stemmen van degenen die onderdrukking ervaren centraal stellen in het proces van gerechtigheid?

Kunstenaars hebben zich op verschillende manieren beziggehouden met de vorm van volkstribunalen, als kunstwerken, procesmatig of uitvoerend, maar ook als actieve leden van tribunalen. Er zijn verschillende vormen van volkstribunalen en deze bijeenkomst is erop gericht om van elkaars ervaringen te leren en met het publiek verschillende manieren te delen om kunst in te zetten voor sociale rechtvaardigheid. Het is in de eerste plaats een bijeenkomst om Raul en Ehsan te helpen het proces richting het tribunaal te doordenken en een discussie over deze vorm van rechtspraak te openen met kunstenaars en het algemene publiek.

Deelnemers zijn Pim Fischer (advocaat), Tineke Strik (politicus), Robin Vanbesien (met zijn recente project Hold on to Her), Gable Roelofsen (The Shell Trials), Sami Tsegaye (We Are Here collectief), Nilab Ahmadi (gemeenteraadslid) en Ehsan Fardjadniya en Raul Balai (kunstenaars).

Het symposium vindt plaats in de Appel (Tolstraat 160) en Cinetol (Tolstraat 182). De voertaal van het symposium is Engels, behalve de discussie tussen Pim Fischer en Tineke Strek, welke in het Nederlands is.

hold on to her (exhibition version) toont een sociale infrastructuur van zorg, solidariteit en strijd, en gaat in op een recent geval van politie- en staatsgeweld in België. Mawda Shawri, twee jaar oud, zusje van Hama, dochter van Phrast en Shamden, werd doodgeschoten door een Belgische politieagent tijdens een grenscontrole. In 2023 verzamelden meer dan 40 mensen, zowel activisten zonder papieren als gedocumenteerden, zich voor de camera in La Voix des Sans Papiers in Brussel om een collectieve hoorzitting te houden met documenten van en reacties op Mawda's zaak. Tijdens deze bijeenkomst erkennen de sprekers dat er een spook rondwaart, veroorzaakt door de straffeloosheid van de politie en het gebrek aan verantwoordelijkheid van de staat. Door hun afwijzing van waarheid en mensenrechten voelen ze de noodzaak om verder te kijken dan de officiële verhalen. Ze produceren het tegenbewijs en ze oefenen gerechtigheid uit als een zintuiglijke sociale ruimte voor collectieve rouw en genezing. Geconfronteerd met het onvermogen om verder te gaan binnen de dominante kaders, daagt deze hoorzitting uit wat zichtbaar en hoorbaar is, ondersteund door Vanbesien's audiovisuele grammatica, die het ondoorzichtige en het poëtische benadrukt.

The Shell Trial is gebaseerd op het toneelstuk The Shell Case van Rebekka de Wit en Anoek Nuyens, dat in 2020 in première ging en zeer populair was op de Nederlandse en internationale podia. Regisseursduo Romy Roelofsen en Gable Roelofsen namen samen met co-creator en dirigent Manoj Kamps het initiatief om dit toneelstuk te bewerken voor het operatoneel, om het thema bij een nog groter publiek onder de aandacht te brengen. Ze vroegen librettiste Roxie Perkins en componiste Ellen Reid om samen met hen deze uitdagende vertaling te maken. De Shell-case bleef het uitgangspunt, maar in hun opera-adaptatie wordt de klimaatcrisis niet alleen als een actueel probleem gepresenteerd, maar ook als een probleem met een langlopende koloniale geschiedenis. De toevoeging van extra stemmen, die vaak niet gehoord worden in het debat, geven uitdrukking aan deze extra laag. Zo is er The Historian, die ruimte creëert voor de stemmen van de geschiedenis, en The Climate Refugee, die de stem vertegenwoordigt van degenen die hun land hebben moeten ontvluchten door toedoen van bedrijven als Shell. Op deze manier is The Shell Trial een pleidooi om gezamenlijk vooruit te kijken, met aandacht voor de geschiedenis die ons tot dit punt heeft gebracht.