“To Burn Oneself with Oneself: the Romantic Damage Show”

Opening: vrijdag 22 februari, vanaf 18:00 u, in de Appel

Deelnemende kunstenaars:Harmen Brethouwer (NL), Günther Förg (DE), Rodney Graham (CAN), Joan Jonas (US), Michael Landy (GB), Renzo Martens (NL/BE), Jewyo Rhii (KOR), Christoph Schlingensief (DE), Annika Ström (SE/UK) en Richard T. Walker (GB/US)

Curator: Mark Kremer (NL) in samenwerking met Ann Demeester (BE)

Rondleidingen door curator Mark Kremer op zaterdag 15 maart en zondag 6 april om 15:00

De romantiek is helemaal terug. Een paar jaar geleden leek het wel alsof het begrip uit een of ander duister verleden was opgedolven en opgepoetst om de van bakens verstoken hedendaagse kunst weer wat inhoudelijk reliëf te geven. Van de romantische topoi gaat een haast universele aantrekkingskracht uit, waardoor ze op gezette tijden weer opduiken. Maar wat is er nu werkelijk aan de hand?

*****

Is de actuele aandacht voor de romantiek - een tijdperk waarin denkers, dichters en kunstenaars ondermeer het eigen subjectieve gevoel als uitgangspunt van hun werk namen - een uiting van een paradigma-verschuiving in de beeldende kunst? Neemt de kunstwereld zo afscheid van de jaren ’90, de daarmee verbonden ‘relational aesthetics’ en het cultiveren van de collectieve ervaring en de sociale handeling binnen de kunst ? Heeft ‘de urgentie van een nieuw draaiboek voor de wereld van het zichtbare’ (Pierre Huyghe) afgedaan? Ontwikkelen de kunstenaars van nu hun draaiboeken weer voor en vanuit het individuele/persoonlijke? “To Burn Oneself with Oneself: the Romantic Damage Show” gaat over deze vragen. Het is een tentoonstelling die is opgezet als een onderzoek naar en een pleidooi voor de romantische kunstenaarspositie.*****

Het maken van kunst wordt op dit moment vaak als een verstandelijke research-based activiteit voorgesteld, meer wetenschappelijk dan existentieel-dichterlijk in haar aard. Recent nog omschreef kunstenaar Hinrich Sachs het kunstenaarschap dat romantisch mag heten, als een hedendaags collectief fantasma, meer constructie dan werkelijkheid.De tentoonsteling geeft zich rekenschap van deze kritische observatie door kunstwerken samen te brengen waarin, inderdaad, de romantische gedachte zowel als een ‘kunstgreep’ als een ‘realiteit’ wordt voorgesteld. Gastcurator Mark Kremer (NL) heeft in samenwerking met Ann Demeester (NL/BE) tien kunstenaars geselecteerd die hun oeuvre opvatten als een levenswerk. Met deze term wordt verwezen naar de complexe en meerduidige relatie van het leven van de kunstenaar met zijn/haar werk, en de manier waarop die relatie zich in de tijd ontwikkelt. De kunstenaar die ‘een leven in de kunst’ leidt, moet de mogelijke fataliteit van die keuze onder ogen zien. Subjectiviteit als imperatief heeft haar keerzijde: kunst en leven kunnen versmelten en zich aan elkaar branden.*****

Afgelopen jaren werd in publicaties als Maarten Doormans “De romantische orde” (2004) en Rudiger Safranski’s “Romantik (2007) – gekeken naar de Romantische erfenis en haar hedendaagse impact. De makers van tentoonstellingen als “Wunschwelten, Neue Romantik in der Kunst der Gegenwart” (Schirn Kunsthalle, Frankfurt, 2005) en “Romantic Conceptualism” (Kunsthalle Nuremberg, 2007) gingen na met welke instrumenten je de actuele romantische tendenzen de maat zou kunnen nemen. De tentoonstelling in de Appel voegt een nieuw hoofdstuk toe aan dat onderzoek naar ‘neo-romantiek’. De tentoonstelling omvat ensembles die aanknopen bij romantische obsessies en vraagstukken maar die eveneens reflectief en zelfkritisch zijn. In diverse werken wordt de drang om een leven in de kunst te leiden verbeeld. Speciale getuigenissen van dit vaak brisante proces zien we in de performance kunst uit de jaren ’70, met het kunstenaarslichaam als medium.***** In de kunst van nu vinden we eveneens dit soort onstuimige voorstellingen van die romantische impuls, maar eveneens voorbeelden van ‘paradoxale’ verbindingen tussen een conceptueel-rationele benadering en een radicaal-romantische, gevoelsgedreven attitude. Soms wordt een fatale realiteit of extreme ervaring geënsceneerd, die tegelijk moet worden bezworen of gedomesticeerd. Kunstenaars van nu omarmen blijkbaar de romantische gedachte, maar houden haar tegelijk op afstand. Misschien kunnen we vandaag de dag niet goed met de romantische kunstenaarsmythe leven, maar kunnen we er zonder?