tentoonstelling
2005
The Gravity in Art

The Gravity in Art

02.12.2005–22.01.2006
de Appel, Nieuwe Spiegelstraat 10, Amsterdam
De tentoonstelling The Gravity in Art in De Appel laat een korte impressie zien van de geschiedenis van zwaartekracht in de beeldende kunst. Onderzoek heeft een enorme rijkdom aan werken opgeleverd van kunstenaars die het fenomeen zwaartekracht niet uit de weg zijn gegaan. “Zwaartekracht, loopt als een rode draad door de kunstgeschiedenis, aldus Theo Tegelaers. Het lijkt iets waar kunstenaars zich in een vroeg stadium van hun kunstenaarschap toe moeten zien te verhouden. Om de angst ervoor te overwinnen en het te kunnen beheersen.” Wat betreft deze tentoonstelling is de foto van Yves Klein Leap into the Void (1960), waarbij Klein uit een raam van een appartement duikt, het beginpunt.

De geselecteerde kunstwerken in de tentoonstelling zijn vaak registraties van pogingen om te ontsnappen aan de zwaartekracht waar de mens aan onderworpen is. In deze kunstwerken tarten de kunstenaars de wetten van de zwaartekracht waarbij soms lijf en leden op het spel worden gezet doordat het lichaam domweg blootgesteld wordt aan deze natuurwet. De lijst van werken die in deze categorie passen varieert van de gedocumenteerde performances van onder andere Bruce Nauman, Vito Acconci en Chris Burden tot het vliegonderzoek van Joel Tauber en de waaghalspraktijken van Fiona Tan en Erik Wesselo.

In andere werken gaat het juist om een sublimatie van het leven en het verlangen het aardse bestaan te kunnen verlaten. In Bas Jan Aders serie valfilms bijvoorbeeld, waarbij hij zich uit een boom laat vallen of van het dak van zijn huis in Claremont in CaliforniĂ« of met zijn fiets een gracht in Amsterdam inrijdt. Wat in eerste instantie overkomt als slapstick is, volgens RenĂ© Daalder onderdeel van een veel grotere agenda die geinspireerd was door Aders bestudering van filosofen als Kant en Wittgenstein en kunstenaars naar wie hij in zijn werk verwijst, zoals Casper David Friedrich en Piet Mondriaan, die zich allebei bezighielden met wat er ligt voorbij de ‘buitenste schil van de materie’. De zwaartekracht die ieder aspect van ons leven op aarde beĂŻnvloedt, herinnert ons - sterker dan enige andere natuurkracht - voortdurend aan het feit dat er meer in de wereld is dan men op het eerste gezicht kan zien.

Het idee voor de tentoonstelling is gebaseerd op het concept van RenĂ© Daalder over ‘Zwaartekracht als een Medium in de kunst’ zoals hij dat voor het eerst heeft uitgewerkt in een artikel voor Contemporary Magazine in februari 2004. De in Nederland geboren en in Los-Angeles woonachtige filmmaker RenĂ© Daalder is schrijver en regisseur van zes speelfilms en vele documentaires. Daalder is tevens expert op het gebied van computer animaties en effecten. Meer informatie over RenĂ© Daalder is te vinden op www.renedaalder.com.

EXTRA 1 december
Voorafgaand aan de opening om 17:00 uur de sneak preview Here is always somewhere else, 2005 van René Daalder over het leven en werk van Bas Jan Ader. Met medewerking van Tacita Dean, Rodney Graham, Marcel Broodthaers, Ger van Elk, Charles Ray, Chris Burden, Pipilotti Rist e.a.

EXTRA 6 december
20:00 uur Voorvertoning Here is always somewhere else, 2005. Introductie door René Daalder.

EXTRA 20 december
20:00 uur Filmvertoning A bout de souffle (1959) van Jean-Luc Godard. Lezing door Marion van Wijk en Koos Dalstra. Een toelichting op hoofdstuk 8 ‘Vallen’ uit Ocean Wave, de biografie over Bas Jan Ader.

Vito Acconci – Step Piece

collection (unintended), 1970