Marjetica Potrc: Urban Growings / Sema Bekirovic : Promis & Juul Hondius: Harmless / Libia Pérez de Siles de Castro & Ólafur Árni Ólafsson: Wir wünschen Ihnen einen angenehmen Aufenthalt

1e verdieping (solo): Marjetica Potrc: Urban Growings (4 juni - 8 augustus 2004) ‘I believe that the human body is embedded in one of the most enduring languages we have, the language of architecture.’ (Marjetica Potrc) De Sloveense kunstenaar Marjetica Potrc (Ljubljana, 1953) – oorspronkelijk opgeleid als architect - is bekend om haar ‘case studies’ van geïmproviseerde bouwwerken van over de hele wereld. In analytische tekeningen en zelfgeconstrueerde bouwsels toont Potrc dat de manier waarop locale bewoners met oplossingen komen en uitvoeren soms beter functioneren dan de plannen die afkomstig zijn van de tekentafel van de stedenbouwkundige. Potrc wil met haar projecten concrete mogelijkheden aandragen hoe de relatie tussen het individu en de samenleving kan verbeteren. Haar projecten hebben sterke sociale, politieke en ecologische dimensies. Zo ontstond Caracas: House with Extended Territory tijdens een zes maanden durend verblijf in Venezuela waar zij samen met andere kunstenaars, architecten en stedenbouwkundigen werkte aan het interdisciplinaire Caracas Case Project, een onderzoek naar ongereguleerde en snel groeiende urbane structuren in de sloppenwijken (barrios) van Caracas. In haar solotentoonstelling in De Appel toont zij verschillende versies van inventieve zelfbouw. Caracas: House with Extended Territory is gebaseerd op twee elementaire begrippen: afbakening en bescherming, beide zeer belangrijk in dit arme gebied. Het huisje is opgebouwd uit golfplaten, bakstenen en kratten en is uitgerust met zonne-energie en watertank. Zo kan de bewoner gebruik maken van zijn eigen water- en energievoorziening. Een schotelantenne geeft toegang tot een wijdverspreid communicatienetwerk. De opvallende kleur van de muren in combinatie met een balustrade, hebben naast een beschermende een decoratieve functie, in een deel van de stad waar het leven bijzonder hard en naargeestig kan zijn. Ljubljana under a Common Roof verwijst naar een project van architect Joze Plenik (1872-1957) voor Ljubljana. Met zijn artistieke visie transformeerde Plecnik Ljubljana vanaf het midden van de jaren twintig van de vorige eeuw tot stad van formaat. In zijn werk combineerde Plecnik functionalisme met elementen uit de klassieke oudheid en Renaissance. Zijn in 1944 ingediende voorstel, om een constructie te bouwen waaronder de locale bevolking zich kon vestigen en gebruik kon maken van de algemene voorzieningen, werd nooit gerealiseerd. Het min of meer sociale initiatief, destijds door de stad geïnitieerd, wordt door Potrc vertaald in een overkapping van golfplaat met een klein kleurrijk houten huis eronder. Soortgelijke open structuren zijn vandaag de dag te vinden in Johannesburg en in vele steden in Zuid-Amerika. In aanvulling op de bouwstructuren toont Potrc twee series tekeningen die geïnspireerd zijn op ruimtelijke ordening, energievoorziening, communicatie en infrastructuur. Zowel de nieuwe serie Islands, die zij na diverse bezoeken aan IJburg ontwikkelde als Wanting Water handelen over water als levensbehoefte. Marjetica Potrc woont en werkt in Ljubljana. Potrc exposeerde veelvuldig in de Verenigde Staten en Europa. In 2003 was haar werk te zien op de Biënnales van Venetië en Istanbul. Zij exposeerde ondermeer in Palm Beach Institute for Contemporary Arts Florida, Urgent Architecture, 2003; Galerie Nordenhake, Berlijn, Caracas: House with Extended Territory, 2003. Dit is haar eerste solotentoonstelling in Nederland. 2e verdieping: Sema Bekirovic : Promis / Juul Hondius: Harmless (4 juni - 1 juli 2004) De foto's die Sema Bekirovic (Amsterdam, 1977) in De Appel laat zien, zijn gemaakt in de volksrepubliek China. Bekirovic is geïnteresseerd in plekken die op een bepaalde manier tussen twee werelden in lijken te staan. In Promis fotografeerde de kunstenaar het gebied rond het omstreden ‘Three Gorges’ project, oorspronkelijk bedoeld om stroom op te wekken voor Shanghai. Door het ontstaan van het 600 kilometer lange stuwmeer moesten meer dan 1,3 miljoen mensen verhuizen. China is met een enorm snelle economische inhaalslag bezig. Het land geeft investeerders en bedrijven die zich daar willen vestigen de vrije hand en levert hen goedkope arbeidskrachten. Het platteland loopt leeg waardoor de steden explosief groeien. Juist dit heeft Bekirovic in twee series vast weten te leggen. In de eerste serie zien we beelden van nieuwbouw waarbij een combinatie van elementen uit de traditionele Chinese en Westerse architectuur is toegepast. Het casco staat, maar de huizen zijn niet af. Ze lijken te wachten op de toekomstige bewoners die zich nog niet hebben gemeld. Het beeld wordt nog eens versterkt in de tweede serie foto's waarin de huidige situatie - in de vorm van bouwputten - en de toekomst - geprojecteerd op billboards - wordt weergegeven. De ontwikkelingen in het communistische land gaan razendsnel. Het kapitalisme verandert het land drastisch, maar voor het overgrote deel van de Chinese bevolking zijn de dromen nog lang geen werkelijkheid. Zij moeten leven op de puinhopen die door graafmachines worden aangericht. Sema Bekirovic woont en werkt in Amsterdam. Haar werk was te zien in Gespot, 2003, Arti et Amicitiae, Amsterdam en Identified, Galerie Van Zoetendaal, Amsterdam, 2003. Ze studeerde in 2002 af aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. De grote glossy foto’s die Juul Hondius (Enschede, 1970) de afgelopen tijd maakte zijn perfect gestileerde scènes met een beklemmend psychologische sfeer. Deze werken doen in eerste instantie denken aan herkenbare beelden uit de media: een man in het water, vrouwen met kind wachtend in de achterbak van een vrachtwagen, lopende mensen langs de kant van de weg. Maar Hondius ensceneert de visuele clichés van de werkelijkheid, hij construeert bedrieglijk echte situaties. Ieder detail wordt zorgvuldig bepaald, niets wordt aan het toeval overgelaten. De figuranten, de locatie en de attributen worden nauwgezet gecast voor zijn composities waarin de mens een hoofdrol vervult. Naast een journalistieke beeldredactie maakte Hondius gebruik van elementen uit de reclamefotografie die ons een perfecte, veilige en goed georganiseerde wereld voorschotelt. Hondius wil de kijker niet misleiden maar confronteren met ingesleten kijkgewoonten en laten zien dat werkelijkheid en verbeelding soms moeilijk uit elkaar te houden zijn. Voor De Appel toont Hondius een nieuwe serie foto’s die gedurende een aaneengesloten periode van reizen door verschillende delen van de wereld tot stand zijn gekomen. Hij verbleef tijdens zijn reis voor een groot deel in vliegtuigen, treinen, boten en bussen en fotografeerde daar zijn medereizigers. Dit leverde beelden op van mensen onderweg. Op de foto’s worden we vooral gewaar van de kleine ruimte waarin de reiziger zich gedurende zijn tocht bevindt. Door zijn eenduidige behandeling van het licht verdwijnen bepaalde kenmerken als plaats en tijd, waardoor beelden inwisselbaar worden. Met deze subtiele ingreep toont de kunstenaar aan dat reizen een universeel gegeven is. Juul Hondius woont en werkt in Amsterdam. Hij geëxposeerde ondermeer in zijn Galerie Akinci, Amsterdam, FACTION, 2003; Musée des Beaux Arts, Nantes, Multiples objets du désir, 2002; Huis Marseille, Amsterdam, Keuze uit de collectie, 2002; Stedelijk Museum Amsterdam, Life in a Glass House, 2002. Juul Hondius ontving in hetzelfde jaar de aanmoedigingsprijs van het Amsterdams Fonds van de Kunst en in 2003 de Charlotte Kölher Prijs. 2e verdieping: Libia Pérez de Siles de Castro & Ólafur Árni Ólafsson: Wir wünschen Ihnen einen angenehmen Aufenthalt (9 juli - 8 augustus 2004) Het werk van het kunstenaarsduo Libia Pérez de Siles de Castro (Málaga, 1970) en Ólafur Árni Ólafsson (Reykjavík, 1973) is altijd in beweging. Het duo neemt thema’s uit eerdere projecten mee naar een volgende plek waar de kunstenaars opnieuw een relatie aangaan met de omgeving. In de maand juli/augustus zijn Castro en Ólafsson te gast bij De Appel waar zij de beschikking krijgen over de hele tweede verdieping. De installatie bestaat uit geluidsopnames van migranten en vluchtelingen die verhalen vertellen over hun ontvangst in Nederland, over hun reis hier naar toe en hun zoektocht naar een land waar ze wel een toekomst hebben. De werken zijn een remix van beelden en verhalen uit het voortgaande onderzoek van Castro en Ólafsson naar de invloed en de gevolgen van sociale en politieke afspraken op het leven. De resultaten zijn vaak ludieke en kritische werken die voortkomen uit gevonden beelden, gebruiksvoorwerpen en archaïsche bouwmaterialen. Libia Pérez de Siles de Castro en Ólafur Árni Ólafsson wonen en werken in Rotterdam. Hun werk was ondermeer te zien in Art together with life, Havana Biennial, Cuba, 2003; 20 minus minutes, Platform Garanti Contemporary Art Center, Istanbul, 2003; Un elemento más, Alternativa Siglo 21, Málaga, 2002; Sjálfbaer tróun / Sustainable development, The Living Art Museum, Reykjavik, 2001; Proeftuin, CBK Dordrecht, 2000.