Erik Bulatov "Schilderijen"

‘De Moskouse kunstenaar Erik Bulatov (1933) had zijn eerste buitenlandse tentoonstelling in 1973 in de galerie Dina Vierny in Parijs. Mondjesmaat werd in de daaropvolgende jaren werk van Bulatov getoond. Nu, in 1988, is zijn oeuvre - dat niet zo uitgebreid is, omdat Bulatov soms jaren aan een schilderij werkt - steeds in een andere samenstelling door Europese instellingen uitgekozen. Na Zürich, Frankfurt en Bonn is zijn werk, gelijktijdig met dat van Simon Linke, in De Appel te zien. Bulatov heeft in Rusland nauwelijks geëxposeerd: vanaf 1965 slechts acht keer, steeds één werk of enkele werken en de tentoonstelling duurde een uur, een avond of een paar dagen. Tot aan de Perestrojka werd zijn werk niet officieel erkend en dat is verklaarbaar omdat hij de taal en typografie van officiële bekendmakingen op affiches en propagandadoeken in zijn schilderijen verwerkt. Deze teksten die hij over het beeld zet geven een frictie: de hemel, de bomen of het landschap dat traditioneel geschilderd is worden multi-interpretabel. De illusie van diepte kan door de politieke of poëtische tekst versterkt worden (Ik ga staat perspectivisch in de hemel) of worden opgeheven (Roem van de CPSU vult het hele beeldvlak en schermt de wolkenhemel af). Ook een grid van rode lijnen kan een landschap met een skiër in het platte vlak trekken. Hoe realistisch ook geschilderd krijgt het hierdoor de kwaliteit van een reproduktie. Bulatov neemt zelfs reprodukties als voorbeeld; hij schildert ansichtkaarten en afbeeldingen uit reisfolders na op een manier die doet denken aan het westerse hyperrealisme. In Kwaliteitsteken staat het beeldmerk van de Russische staat (CCCP) gecentreerd op een prachtige wolkenlucht. Het lijkt een reclame voor de USSR, maar door de titel wordt het gebruik van het logo van het grote rijk geïroniseerd. In zijn werk laat Bulatov een dubbele Russische werkelijkheid zien: de klassieke Russische motieven zoals hemel, zee, bomen en sneeuw gecombineerd met een referentie aan het dagelijkse leven in Rusland. De visie van een kunstenaar die in zijn vaderland bleef op zoek naar het wezenlijke en ware in de fictie van het leven.’ (‘Kwaliteitsteken’, Nieuwsbrief De Appel, 3 (1988) 3.)