Hermann Pitz "Hermann Pitz"

‘Het werk van Hermann Pitz (Oldenburg, 1956) is direct verbonden met de ruimte waar het ontstaat en wordt gepresenteerd. Het bestaat uit 'detailopnames': met foto's, dia's, maquettes en modellen vat Pitz samen wat vanuit één gezichtshoek door ons blikveld waargenomen kan worden. Dat kan een deel van een stad zijn, in vogelperspectief, gebouwd op kleine schaal, of een foto van een uitzicht uit een raam of ook de afgietsels van bezittingen die Pitz op een reis bij zich heeft: zijn fototoestel, een zakmes, een opschrijfboekje. Bij de presentatie van het werk gebeuren een aantal verschillende dingen: de modellen bieden in contrast met de ruimte eromheen een concentratiepunt: de ruimte verdicht zich als het ware, terwijl deze door het schaalverschil tegelijkertijd groter lijkt te worden. Zo hing Pitz een kleinbeeld-dia in een fabriekshal, of plaatste zijn schaalmodellen (zoals het fototoestel enz.) in een uitgestrekt woud op een plek waar andere kunstenaars juist een monument zouden bouwen. Uit het gebruik van modellen, maquettes, foto's en afgietsels is de distantie die Pitz nastreeft afleesbaar. Ook al ziet hij zijn objecten als herinneringen, hij voegt onmiddellijk toe: 'zoals iedereen die met zich meedraagt'. De afgietsels van zijn eigen bezittingen hebben een autobiografisch karakter en vormen te samen een mozaïek van de maker, maar weer benadrukt Pitz: 'niet van één unieke persoon, maar van een typische Middeleuropeaan'. Het 'indirecte tonen' is een ander aspect van diezelfde distantie, waarachter een grote mate van subtiliteit schuilt: een sculptuur die bestaat uit drie muren heeft een met stof beslagen venster als vierde wand een dun lichtfilter voor een raam gespannen (door filmers gebruikt om sterk zonlicht te weren) zorgt ervoor dat het uitzicht 'afstandelijk' wordt en het midden houdt tussen de direct zichtbare en de gefotografeerde werkelijkheid. De thematiek die Pitz gebruikt staat niet geïsoleerd in de geschiedenis van de beeldende kunst en sluit aan bij in de Romantiek veel gebruikte motieven van atelierinterieurs. De afbeelding (van meestal het schilderij, of het nog lege doek op de ezel) wordt geconfronteerd met het uitzicht uit het raam. De betekenis van dergelijke voorstellingen gaat ver uit boven het letterlijk afleesbare: het gaat meer om de verschillende soorten licht, en de gedachten over het zichtbare versus de Idee, dan om de wedijver van de schilder met de natuur om hem heen. In Pitz' series is soms sprake van een 'Droste-cacao-effect' doordat een eenmaal gefotografeerd uitzicht in verschillende installaties steeds kleiner wordt en zo langzaam naar de achtergrond verschuift. Anders dan de 19de-eeuwse kunstenaar, is Pitz een reiziger die van elke nieuwe lokatie zijn atelier maakt, neerstrijkt, zijn herinneringen uitpakt en deze een plaats geeft in de nieuwe ruimte die op haar beurt - als foto of model - weer meegevoerd kan worden naar nieuwe oorden.’ (‘Herinneringen van Hermann Pitz’, Nieuwsbrief De Appel, 1 (1986) 5.)