Dark Mirrors of Japan

‘Voor Dark Mirrors of Japan zijn kunstenaars van verschillende generaties uitgenodigd, die met een kritische blik kijken naar hun land van herkomst. Politiek engagement, sarcasme en humor spelen een rol in de getoonde werken, die een complex beeld geven van het Japan van vroeger en nu. Aanleiding voor de tentoonstelling is de viering van 400 betrekkingen tussen Nederland en Japan. Yukinori Yanagi en Yoshiko Shimada, beide in 1959 geboren, onderscheiden zich van de kunstenaars van de jongere generatie. Het werk van deze kunstenaars is sterk politiek geëngageerd en bevat vaak verwijzingen naar het oorlogsverleden van Japan. Yukinori Yanagi is gefascineerd door de verroeste wrakken van oorlogsschepen die op de zeebodem ontdekt zijn. Het bronzen werk Pacific k100B bestaat uit modellen van verschillende schepen uit de periode van de oorlog in de Stille Zuidzee. Yoshiko Shimada richt zich in haar werk op een donkere periode uit de Japanse geschiedenis, die velen liever vergeten. White Horse/Black Horse refereert aan de zogenaamde 'troostmeisjes', de Koreaanse en Nederlandse vrouwen die tijdens de Tweede Wereldoorlog werden misbruikt door Japanse militairen. Het werk van Yoshitomo Nara (ook geboren in 1959) slaat een brug naar de jongere generatie kunstenaars die een nieuwe vorm van Pop art hebben uitgevonden. Nara gebruikt cartoons, maar zijn tekeningen van lief ogende kinderen hebben een grimmige ondertoon. Wie goed kijkt ziet dat ze vaak een vlijmscherp mesje in hun handen hebben of een haast duivelse blik in hun ogen. De jongere generatie kunstenaars, waaronder Tsuyoshi Ozawa, Momoyo Torimitsu en Tam Ochiai, richt zich meer op het Japan van nu. Momoyo Torimitsu maakte naam met haar performance met de menselijke robot Jiro Miyata, een 'zakenman-in-loondienst'. Torimitsu liet deze pop over Wall Street in New York kruipen, terwijl ze hem - verkleed als verpleegster - bijstond. Deze performance wordt speciaal voor Dark Mirrors of Japan ook in Amsterdam uitgevoerd. Tsuyoshi Ozawa gebruikt kitsch als een middel om in gesprek te raken met zijn publiek. Zijn Soy Sauce Museum is als historisch museum opgesteld. De werken vertellen over het leven en werk van Japanse kunstenaars en zijn alle gemaakt van sojasaus, het Japanse nationale product bij uitstek. Tam Ochiai vermengt logo's uit de commerciële wereld met verwijzingen naar de kunstgeschiedenis. Ochiai's fascinatie voor Warhol blijkt uit zijn video Death Film, een collage van sterfscènes uit een reeks filmklassiekers. In Dark Mirrors of Japan komt het politiek engagement van de oudere generatie samen met het veelal lichtvoetige commentaar op de moderne Japanse samenleving van de jongere kunstenaars. Het veelzijdige beeld dat zo ontstaat is kenmerkend voor de hedendaagse Japanse kunst.’ (Persbericht De Appel) Catalogus: Dark Mirrors of Japan, 2000. Yoshitomo Nara, Tam Ochiai, Tsuyoshi Ozawa, Yoshiko Shimada, Momoyo Torimitsu en Yukinori Yanagi. Tekst: Saskia Bos, Michael Darling, Yukie Kamiya, Michiko Kasahara en Bert Winther-Tamaki. Nederlands & Engels. 92 pp., f.c., 15 x 21 cm. Paperback met 'American dust' omslag. Ontwerp: Irma Boom. ISBN 90 73501 50 4. UITVERKOCHT