Zvi Goldstein "Zvi Goldstein"

'Vijf jaar geleden maakte Zvi Goldstein een tentoonstelling in het Centre Pompidou in Parijs onder de titel 'Derde Wereld en Wereld Drie’. Deze titel functioneerde als een manifest van de sinds zijn jeugd in Israël woonachtige kunstenaar: Wereld Drie refereert aan de filosoof Karl Popper, die de werkelijke wereld en de wereld van het bewustzijn onderscheidde van Wereld Drie, die uit abstracties en hypothetische voorstellingen bestaat. De term derde wereld had natuurlijk een direct politieke connotatie. Toch achtte Goldstein de in hetzelfde Centre Pompidou gehouden tentoonstelling 'Magiciens de la Terre', waar de actuele kunst uit het westen geconfronteerd werd met kunst uit niet-westerse gebieden, problematisch van aard. "Het bewijst weer eens", zegt hij, "dat het discours van de zogenaamde primitieve culturen geen copyright bezitten en dat het westen nooit cultureel belastinggeld betaalt”. Goldstein is allerminst een pleitbezorger van folklore en nationale tradities: hij verdiepte zich in de utopistische ideeën van het constructivisme en maakte zich het universeel bedoelde vocabulaire van kunstenaars als Tatlin, Malewitch en Lissitzky eigen. Rood, zwart, diagonalen, slagschaduwen, cirkels en wigvormen karakteriseren, naast het gebruik van tekst, de werken die bestaan uit langwerpige schilderijen en reliëfs, of uit architectonische sculpturen. In meerdere interviews legt Goldstein er de nadruk op dat het werk in een geheel andere context ontstaat: op de rand, de uiterste periferie van het westen. Dat die blik naar het 'centrum' tot het gebruik van ontleningen leidt, is haast vanzelfsprekend. Maar die ontleningen worden getransformeerd. Vijf zwarte panelen - het zou een werk uit de 'minimal art' kunnen zijn - krijgen aan beide zijden merkwaardige, sterk de aandacht trekkende reliëfs, die de ogen dwingen zich uit het midden naar de zijkanten te bewegen. De toeschouwer krijgt geen kans meer zich te richten op het centrum, het traditionele verdwijnpunt in het westerse schilderij. "Met de taal van de kunst probeer ik in de metaforische Karl Popper-Wereld Drie een echte derde wereld te bouwen die een politieke en ideologische entiteit is. Het is niet genoeg om kritiek te hebben op de heersende cultuur, zoals in de jaren zeventig gebeurde. Als er ergens een nieuwe impuls aan het modernisme gegeven kan worden, is het wel in de periferie, van waaruit naar het westen gekeken kan worden."' (Uitnodigingstekst door Saskia Bos) Catalogus: Zvi Goldstein, 1993. Tekst: Zvi Goldstein, Marianne Brouwer, Saskia Bos. Nederlands & Engels. Met bio- & bibliografie. 24 Pagina's: 4 kleur, 29.5 x 18.5 cm. Softcover. Ontwerp: Irma Boom. ISBN 90 73501 17 2. UITVERKOCHT