Krzysztof Wodiczko "Krzysztof Wodiczko"

Van 15 september tot en met 5 november 1995 toonde De Appel een overzicht van het werk van de kunstenaar Krzysztof Wodiczko. De tentoonstelling gaf een totaalbeeld van zijn oeuvre, van de werken daterend uit het begin van zijn carrière tot een speciaal voor De Appel geproduceerd project. Het was de eerste grote tentoonstelling van Wodiczko’s werk in Europa sinds Instruments, Projections, Vehicles in the Fundació Tàpies in Barcelona in 1992. Wodiczko begon zijn carrière als kunstenaar in 1968 met de produktie van elektronisch gereedschap voor een industrieel ontwerper, na afronding van zijn studie industriële vormgeving aan de Academie voor Schone Kunsten in Warschau. In 1969, nadat hij was begonnen als docent aan diezelfde academie, maakte Wodiczko het werk Personal Intrument, dat tot de dag van vandaag van grote invloed blijkt op zijn hele artistieke produktie. Personal Instrument is een lichtgevoelig object, ontworpen om de kunstenaar de weg te wijzen in zijn omgeving. In 1969 nam Wodiczko voor het eerst deel aan een groepstentoonstelling, de Biennale des Jeunes in Parijs. In 1972 vond zijn eerste solo-expositie plaats in de Wspolczensna Gallery in Warschau. De vroege werken van Wodiczko die in De Appel te zien waren, omvatten ook de eerste uit de serie die algemeen bekend is als de Vehicles. Vehicle (1972-73) wordt mechanisch aangedreven door lopen: een persoon die op het voertuig loopt veroorzaakt een lineaire beweging van het object. Het werk kwam tot stand in de politieke en sociale situatie van het Polen van de jaren zeventig. De tentoonstelling benadrukte het belang van de politieke en sociale context voor Wodiczko's werk door niet alleen de belangrijkste objecten van de kunstenaar te tonen, maar ook de relevante originele tekeningen en schetsen, foto's en video's die verslag leggen van het ‘gebruik’ van de objecten als actieve elementen in de openbare ruimte. In de vroege jaren zeventig maakte Wodiczko veel werken die hetzelfde lineaire aspect tonen als Vehicle (1972-73), maar op een andere manier verbeeld. Zo wordt bijvoorbeeld gerefereerd aan het gebruik van de lijn in tekeningen in de pers en in propaganda. Een aantal studies over de waarneming van de lijn in de ruimte stammen ook uit deze periode. Uiteindelijk resulteerde dit in 1977, een jaar nadat de kunstenaar vanuit Polen naar Canada emigreerde, in de diaserie Guidelines. In Toronto begon Wodiczko in 1980 aan een serie werken die hem bekendheid zouden geven als een kunstenaar die vooral werkt in de openbare ruimte, namelijk de projecties van dia’s op openbare gebouwen met een monumentale of strategische functie. In de tentoonstelling was een serie documentaire dia’s van deze werken te zien. In 1983 verhuisde Wodiczko naar New York, waar hij na vier jaar het Homeless Vehicle project startte. Deze vehicles waren ontworpen voor daklozen en elk van de vier modellen die Wodiczko tussen 1987 en 1989 ontwierp zijn aangepast aan de omgeving waarin ze zouden moeten functioneren, de straten van Manhattan en Brooklyn. Doel van de objecten was het tot stand brengen van een directe confrontatie tussen de daklozen die gebruik maakten van de 'vehicles' en het algemene publiek. Wodiczko beschouwt zijn werk niet als een antwoord op sociale en politieke problemen, maar als een reflectie op de omgeving waarin ze getoond worden en als een signalering van menselijke normen waarden die onder druk staan. Poliscar (1991), Alien Staff (1992-'95) en Porte-Parole (1995) zijn alle belangrijke werken die de fundamentele belangstelling van de kunstenaar voor de positie van de ‘vreemdeling’ weerspiegelen en de problemen waarmee de individuele buitenstaander in onze maatschappij geconfronteerd wordt. (Gebaseerd op het persbericht van De Appel) Catalogus: Krzysztof Wodiczko, Amsterdam 1996. Tekst: Saskia Bos, Dorota Monkiewicz, Krzysztof Wodiczko. Nederlands & Engels. Incl. bio- & bibliografie. 88 pagina's: 36 duotone, 16 x 22 cm. Softcover. Ontwerp: Tessa van der Waals. ISBN 90 73501 28 8. € 16