Gevangen in de waarneming – Hoe de burger de communicatiemiddelen overnam en zelf ook de bewaking ging verzorgen

Description

Afscheidsrede UvA, 25 april 2008
De Abu Ghraib-foto's markeren een nieuw mediatijdperk, waarin de burgers actieve deelnemers in de media zijn geworden. In zijn afscheidscollege gaat Egbert Dommering in op de ontwikkeling van deze publieksparticipatie vanaf het moment van het afschaffen van overheidscensuur in de achttiende eeuw tot aan het internet. Na de afschaffing van de censuur ontstonden massamedia met onafhankelijke redacties. Daar komen nu in hoog tempo media bij die vrijwel geheel door het publiek worden gemaakt (YouTube, Google). Parallel aan de ontwikkeling van de communicatievrijheid, loopt die van de toenemende controle op privécommunicatie. Dommering schetst de geschiedenis van deze controle vanaf de vorming van spionnennetwerken in de achttiende eeuw tot heden. Dezelfde informatie- en communicatietechnologie die de burger volledige vrijheid van communicatie geeft, zorgt ook voor steeds individuelere controle. De toegangspoorten tot het netwerk worden nieuwe centra van censuur en spionage. De burger die in vrijheid van die toegangspoorten gebruikmaakt, zorgt daarmee voor zijn eigen bewaking.